Niemand gaat voor zijn plezier naar het ziekenhuis, maar in het Haagse Bronovo Ziekenhuis hoef je je als namenliefhebber niet te vervelen. Daar werkt niet alleen de inmiddels beroemde oogarts I.C. Notting, maar ook, zo ontdekte ik laatst, een gynaecoloog genaamd Rhemrev.
Raymond Willem Vermehr Rhemrev (foto: indie-1945-1950.nl)
Wat daar bijzonder aan is? Rhemrev klinkt heel exotisch, maar is gewoon het omgekeerde van Vermehr. Die omkering stamt uit de achttiende eeuw toen een zekere Leendert Hendrik Vermehr in Nederlands-Indië een kind verwekte bij een niet bij naam bekende Javaanse vrouw.
Dat kwam natuurlijk wel vaker voor. In Indië konden Europese mannen tussen 1769 en 1848 kinderen van ongedoopte inlandse vrouwen bij notariële akte adopteren. Als achternaam kregen deze kinderen vaak een vervorming van de naam van hun vader. Dat gebeurde ook bij de zoon van Leendert en de Javaanse, die werd ingeschreven als Leendert Rhemrev.
Soortgelijke namen zijn Ednenov (Von Ende), Kijdsmeir (Van Riemsdijk), Van Nerum (van Muren), Nessnarc (Cranssen) en Stopkeerb (Breekpot). Soms werden alleen de lettergrepen gehusseld: Mangold (Goldman), Vodegel (De Vogel), Zowran (Von Ranzow).
Ook in de West kwamen dit soort namen voor. Carel August baron Sirtema van Grovestins verwekte een kind bij ‘een negerin uit Demerary’ (nu in Guyana) en werd de stamvader van de familie Snitsevorg. In Suriname kregen sommige vrijgelaten slaven een vervorming van de naam van hun voormalige eigenaar of van hun plantage als achternaam. Madretsma komt van Amsterdam, Remak van Kamer, Nodnarb van Brandon, Treklots van Stolkert en Tuinfort van de plantage Fortuin.
Dit zijn allemaal namen waarbij de omkering redelijk goed werkt. Het resultaat is in ieder geval uitspreekbaar. Maar dat was zeker geen vereiste. Er heeft een familie Ffohkreb (Berkhoff) bestaan en er zijn nog altijd bijna zeventig Nederlanders opgezadeld met de familienaam Tdlohreg (Gerholdt). Ik ben benieuwd hoe ze het uitspreken.
Mijn eigen naam levert overigens Reemrednav op. Klinkt best goed. Is jouw achternaam omgekeerd een beetje uit te spreken?
Dit artikel Rhemrev, Madretsma, Tdlohreg en andere omkeernamen verscheen eerst op Vernoeming.nl.
- Van Spaarzaam tot Zwaartekracht: 360 vreemde Surinaamse achternamen deel 4
- Van Melkweg tot Snuffelaar: 360 vreemde Surinaamse achternamen deel 3
- De familie van Dutroux heet niet meer Dutroux